Een tweede keus.
Pas zag ik tussen de pleziervaartboten een groot schip met de naam ‘Plan B’. Ik dacht direct ‘wat zou nu plan A zijn geweest, een tweede huisje in Frankrijk of een boot met zijn eerste vrouw of een andere route varen dan ze meestal gewend zijn, om wat voor reden dan ook.
Vaak hebben we een plan B in ons hoofd, voor het geval plan A om wat voor reden niet doorgaat of slecht uitkomt. Dus plan A voor de kinderverjaardag was misschien met z’n allen naar de speeltuin, maar plan B is een programma bij regen en ontij, dus met alle kids naar het kindertheater. Ook bij het kiezen van studies hebben jongeren vaak een plan B, ze geven zich bijvoorbeeld op voor de opleiding fysiotherapie, maar als ze worden uitgeloot is plan B een tussenjaar of een alternatieve studie.
Veel mensen willen niet nadenken over een plan B, omdat ze eventuele afwijzingen en teleurstellingen niet onder ogen willen of durven zien. Ze houden zich vast aan plan A en als dat om wat voor reden niet doorgaat raken ze in een diepe put van teleurstelling en wanhoop, als hun plan niet door kan gaan.
Je moet natuurlijk ook wel wat flexibiliteit in huis hebben om een plan B te durven overdenken en ook de overtuiging hebben dat B niet perse slechter is dan A. Ik moet even denken aan het bakken van pannenkoeken. Stel dat plan A de eerste pannenkoek is en plan B de tweede. Uit ervaring weten we dat de eerste pannenkoek meestal mislukt en de tweede beter gaat. In een dergelijk geval is plan B eigenlijk veel aantrekkelijker dan plan A.
Eigenlijk is een groot deel van ons leven toch berekend op plan B. Kijk maar naar ons verzekeringsstelsel. We willen allemaal een lang en gelukkig leven, met een leuke baan, een gezond lijf en een fijn gezin. Maar we zijn verzekerd voor ziekte en WAO, we hebben een AOW omdat we niet meer volledig kunnen werken als we 80 zijn, we hebben een ziektekostenverzekering, om dat er rekening mee houden dat we ziek worden. Een brand- en inboedelverzekering en een APV verzekering. Dus verzekeringstechnisch gezien kun je je aardig indekken tegen eventuele negatieve gevolgen van plan A en je voorbereiden op plan B.
Het kan ook zijn dat plan B je juist veel goeds oplevert, dat je tweede huwelijke echt van betere kwaliteit is dan je eerste en dat het bedrijf waar je werkt, na een periode van verandering, veel beter functioneert. Of dat je je in je huwelijk altijd onderdanig hebt gedragen, maar daarin bent vastgelopen. Door therapie leer je plan B en dat is dan bijvoorbeeld meer respect voor elkaar en elkaars grenzen, beter naar elkaar luisteren en nieuwsgierig zijn naar elkaar en meer tijd en aandacht aan elkaar besteden. Als het goed is levert plan B, misschien na een diepe crisis, jullie toch meer op dan het vertrouwde plan A, welke je misschien van je ouders had geleerd.
Duidelijk moet wel zijn wat de waarde van plan A en plan B is en is het goed om te kijken of ze gelijkwaardig zijn. Plan B is namelijk heel iets anders dan een tweede keus. Bij een tweede keus valt de waardering vaak lager uit dan bij een eerste keus. De eerste keus is het aller, allerleukst, liefst, fijnst, mooist. De tweede keus komt naar voren als de eerste keus niet lukt. Is plan B dus een positief alternatief dan is de tweede keus, meer een negatief aftreksel van een eventuele eerst keus.
Natuurlijk ben je van je partner altijd het liefst de eerste keus en plan A. Maar dat hoeft niet. Het kan zijn dat de partner eerste een ander fantastisch liefje had, de keuze van zijn of haar leven, maar dat deze partner is overleden. Als hij of zij dan uit de moeite met het alleen zijn kiest voor jou, ben jij duidelijk de tweede keuze. Je bent er dan ook echt om de stilte op te vullen die de eerste partner heeft achtergelaten.
Maar je kunt ook plan B zijn. In het voorbeeld van hierboven kan het zijn dat iemand zijn of haar partner verliest, zich verdrietig en alleen voelt en serieus na gaat denken over de toekomst. Dan kun je kiezen uit plan A en plan B. Plan A is misschien zwelgen in het verdriet en nooit meer om je heen kijken naar een nieuwe partner of tijd nemen om het verlies te verwerken. Dan te kiezen voor plan B; het weer open staan voor een nieuwe partner om daarmee een nieuw leven op te bouwen en misschien daar wel een boot mee te kopen en hem dan geen ‘tweede keuze’ maar ‘plan B’ noemen.