Soms praten ze er nog wel eens over.

Als pedagoog en psycholoog ben ik altijd redelijk bewust geweest van mijn eigen opvoedingsmethoden, tijdens het grootbrengen van ons vijftal. Vooral toen ik wat meer bekend werd toen ik 4 jaar lang meedeed aan het programma ‘Schatjes’ op de televisie, waar we alledaagse opvoedingsproblemen behandelden in een reallife programma.

Meestal ging het om het ouders leren om meer aandacht te geven aan positief gedrag, negatief gedrag eerst te negeren en waar nodig een keer te waarschuwen, een time out in te stellen of een sanctie te bedenken en/of uit te voeren. Eigenlijk handvatten handig voor elke ouder in bijna elke situatie. Natuurlijk moest daarbij wel rekening gehouden worden met het individuele kind, de fase waarin het kind zich bevond en de gezinsomstandigheden.

Toch heb ik sommige dingen in mijn gezin heel anders gedaan en ook vaak in mijn praktijk anders geadviseerde omdat ik merkte dat de opvoeding of de ouder-kind relatie wel eens een andere invalshoek kon gebruiken. En deze methode heet: het belonen van negatief gedrag. Bijvoorbeeld elke keer als het kind ruzie maakt het een sticker geven en bij 10 stickers 10 minuten langer voorlezen. Of 5 cent munten sparen en elk keer als het kind brutaal is of niet zijn tanden poetst maar gekke bekken staat te trekken voor de spiegel hem belonen met 5 cent munt of een extra dikke knuffel.

Niet alle ouders durfden dit aan. Ze waren soms bang dat het van kwaad tot erger zou worden en het de moraal naar beneden zou halen. Ik zei dan: doe het eens bij je zelf. Elke keer als je op je werk een fout maakt, geef je jezelf een extra koffiepauze. Of elke keer als je als ouder toch bozer bent geworden op je kind dan je van plan was, mag je ’s avonds lekker in bad.

Probeer het je maar eens voor te stellen. Ga je dan elke dag extra boos worden om in bad te mogen. Nee, maar als het toch een keer mis gaat en dat is heel menselijk, dan hoef je niet de hele avond gefrustreerd op de bank te zitten en te bedenken wat voor waardeloze moeder of vader je bent, maar troost je jezelf door te denken dat het kan gebeuren. En dat je echt de volgende keer weer gaat proberen om eerst tot 10 te tellen, maar geniet je zelf ook eerst van heerlijk warm bad.

En zo gaat het ook met kinderen, de dagelijkse stress van het elke keer toch weer die beker melk omgooien gaat eraf, zowel bij jou als bij het kind. Misschien dat hij het 1 keer expres doet en kun je daar dan samen hartelijk om lachen, maar al snel is het geen strijdpunt meer.

Zo heb ik ook wel eens ouders geadviseerd om in het begin van de winter een stapeltje sjaals, wanten en mutsen bij de zeeman te kopen. Elke winter gebeurde het vele malen dat hun warhoofdige zoon zijn sjaal, muts en of wanten kwijt was. En steeds een boze moeder, zonder enig begrip, die het kind terugstuurde naar school, maar hij kwam alsnog met niks thuis. Het was geen onwil, maar onmacht van deze was ADHD achtige zeer begaafde jongen.

Zelf heb ik de kinderen ooit een keer straftaart gegeven. We waren aan het kamperen en de meiden waren niet van plan te gaan slapen. Het werd later en later, maar wat ik ook probeerde, het bleef herrie in de tent. Nu hadden onze buren op de bingo een taart gewonnen. Maar omdat zij maar met z’n tweeën waren en wij met z’n zevenen hadden ze de taart aan ons gegeven.

En na een paar uur mopperen dacht ik ‘gezellige vakantie, maar niet heus’. Toen dacht ik aan de methode om negatief gedrag te belonen. Ik ritste de tent open en zei; ‘nu allemaal uit bed en aan tafel, jullie moeten straftaart eten’. Ik verdeelde de taart en met elke hap werd de stemming beter en zakte mijn gevoelens van ongenoegen. Na het eten van de taart gingen ze weer vrolijk naar bed, ik stoorde me er niet aan dat ze nog even gezellig met elkaar besproken dat straftaart eigenlijk wel heel gek ik en al snel werd het rustig.

Soms is het goed om een negatief patroon met een positieve daad te doorbreken, in de opvoeding, in je huwelijk, op je werk of waar dan ook. Mensen zullen verrast zijn en waarschijnlijk zul je een glimlach toveren op het gezicht van de ander.

Probeer het ook eens, succes.