Een weigerpensionado of een levensweigeraar.
Dit jaar word ik 65 jaar. Vroeger was dat de leeftijd waarop men met pensioen ging. Tegenwoordig is de pensioengerechtigde leeftijd opgeschoven naar 67 en nog een aantal maanden, maar er bestaat voor mensen in sommige ‘zware beroepen’ ook ‘vroegpensioen’. De regeling voor vroegpensioen staat echter op de tocht, en dit leidde gisteren tot stakingen in het openbaar vervoer.
Natuurlijk kun je ervoor kiezen om buiten deze regeling om met vervroegd pensioen te gaan, maar dat kost helaas veel geld en daarom kiezen veel mensen ervoor om toch maar langer door te werken als ze gezond genoeg zijn en blijven. Want hoe bejaard ben je eigenlijk als je 65 bent. Als ik mijn leven vergelijk met die van mijn ouders en grootouders, dan is er inderdaad wel een verschil. Mijn ouders hadden bijvoorbeeld al voor hun 50e een kunstgebit, droegen ‘oude mensen kleding’, en waren al vroeg bezig met wonen in een zorgcentrum en leefden op hun 65e al als bejaarden, zoals nu veel mensen pas leven als ze 80+ zijn.
Ik zie het bijvoorbeeld ook op het gebied van sport. Mijn ouders en schoonouders gingen wandelen en maakten soms een fietstochtje. Nu zie ik op de sportschool, de boksschool en in het zwembad mensen van mijn leeftijd, maar ook 80-ers die hun best doen om nog zo vitaal mogelijk te blijven. Want liever willen we voor ons 80ste nog niet bejaard zijn.
Er zijn ook mensen die door blijven werken na hun 67e, dat zijn de zogenaamde weigerpensionado’s. Ja, dat is een nieuw woord, vroeger had je werkweigeraars en mensen die weigerden om in militaire dienst te gaan, maar nu heb je mensen die weigeren om met pensioen te gaan. En waarom ook niet. Veel koningen, presidenten en pausen zijn ook de pensioengerechtigde leeftijd al lang gepasseerd.
Andersom zeggen ze ook dat een actief leven je juist jong houdt. Toch is dat natuurlijk niet helemaal waar. Erik Scherder, een bekende neuropsycholoog, probeert ons te doen geloven dat we meer invloed hebben op ons leven als we ons trainen in gelukkig en optimistisch leven. Als dit lukt heb je minder risico op stress, pijn, en hart en vaatziekten. Dus meer kans om gezond ouder te worden.
Ik las een artikel over het Erik Scherder huis, een huis voor jongeren met een niet aangeboren hersenletsel die werken aan een nieuwe toekomst, onder andere door nieuwe doelen te stellen en daarmee aan de slag te gaan. Dat geldt denk ik ook voor pensionado’s, ook zij hebben doelen nodig om invulling te geven aan hun leven en om te gaan met alle veranderingen die horen bij het ouder worden. Een weigerpensionado heeft voor een deel dat doel voorlopig nog in zijn werk gevonden.
Maar niet iedereen lukt het om te werken, tot zijn 67e, door ziekte of andere omstandigheden. Ook niet iedereen lukt het om doelgericht en optimistisch te leven. Onderaan het artikel over het Erik Scherder huis, op www.eo.nl stond dan ook het volgende: ‘Denkt u aan zelfdoding of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfdoding helpt en kan anoniem via www.112.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113′ Gisteren was het Wereld Suïcide Preventie Dag.
Dit geeft aan hoe weinig maakbaar het leven kan zijn. Je kunt werken, stoppen met werken, niet willen of kunnen werken, je een optimist zijn of een pessimist, je kunt ziek zijn of gezond, jong en je bejaard voelen, bejaard en je jong voelen, sporten, vrienden hebben en Zweedse puzzels maken. Maar het leven kan ondanks alles toch zo zwaar zijn dat je neigt naar suïcide, naar levensbeëindiging, naar ‘levensweigering’.
Er is tegenwoordig gelukkig steeds meer aandacht voor suïcide preventie bij jongeren, maar mijns inziens te weinig bij ouderen. Stuur je een man van 80 nog naar een therapeut of vind je dat het verlangen naar levensbeëindiging bij de leeftijd hoort.
‘Oud en der dagen zat’ is een uitdrukking die uit de bijbel komt, uit de Statenvertaling weliswaar. In de Herziene Statenvertaling staat ‘En Job stierf, oud en van dagen verzadigd’ en in de BasisBijbel staat ‘En Job stierf oud en tevreden’. Laat dat je doel zijn, om oud en tevreden te sterven. Niet iedereen wordt 65, of 67, of 80, 100 of nog ouder, werkend of gepensioneerd, maar hopelijk wel tevreden. Zoals een goede maaltijd ervoor zorgt dat je tevreden en met een glimlach naar huis gaat.
