30 maart, de dag van het potlood en de wereld bipolair dag.

Echt waar, de ‘dag van het potlood bestaat’. Ik vind het bizar en heb opgezocht of de dag van de puntenslijper, van de kaasschaaf, van het suikerklontje, van de wasknijper, of van de paperclip ook bestaat maar die kon ik (nog) niet vinden.

Maar waarom krijgt dit potlood nu zo’n speciale aandacht. Bijna alle kinderen van de wereld beginnen met potlood te tekenen en te schrijven. Ondanks alle automatisering is het potlood nog steeds van belang in het stemhokje en verder kennen we allemaal het IKEA potlood. Honderdzevenenvijftig jaar geleden kreeg Hymen Lipman patent op de eerste potlood met een gummetje aan de achterzijde. Dit kreeg hij op dertig maart, vandaar dat deze dag is gekozen als de internationale dag van het potlood; een stukje hout met grafiet erin en al dan niet een gummetje achterop.

Potloden schijnen ook heel geschikt te zijn voor het maken van (sinterklaas)-gedichten. En daarmee bedoel ik niet alleen het potlood om het gedicht mee te schrijven, maar vooral het woord potlood. Je kunt ermee schrijven en rijmen over een kruidnoot, pakjesboot, pepernoot, kleurpotlood, stoomboot en de sinterklaasboot. Ook prachtige menu’s zijn samen te stellen  met afbakbrood, borrelnoot, bruinbrood, chocoladepepernoot, eekhoorntjesbrood, hazelnoot, paasbrood, suikerbrood en witbrood. Maar wil je echt wat dieper gaan, gebruik dan de woorden ademnood, bondgenoot, doodt, lotgenoot, kruisdood, kopstoot, ternauwernood en schijndood.

Maar wat wil nu, het is niet alleen de dag van het potlood maar ook de dag van de bipolaire stoornis. Iemand met een bipolaire stoornis maakt manische of hypomane perioden en depressieve perioden door afgewisseld met klachtenvrije periodes. Twee tot vier procent van de bevolking schijnt hieraan te lijden en wordt vooral medicamenteus behandeld. Deze stoornis is een chronische, ongeneeslijke aandoening.

Vooral tijdens de manische periode kunnen mensen met een creatieve geest gecombineerd met een hoge intelligentie vaak bijzonder presteren. Te denken valt aan Robert Schumann en Sergei Rachmaninoff, Amy Winehouse, maar ook aan Vincent van Gogh, Paul Gaugin en Francisco de Goya. Naast hun creatieve kant kenden hun levens vaak ook een duistere, depressieve kant en er is onder mensen met een bipolaire stoornis meer kans op suïcide.

Dertig maart is de sterfdag van Van Gogh en daarom gekozen tot de World Bipolair Day, om wereldwijd aandacht te vragen voor deze stoornis, om meer begrip te kweken voor en kennis te creëren over deze aandoening.

Ook van Gogh is ooit met een potlood begonnen als start van zijn leven als schilder. En nu begrijp ik het dat het niet toevallig is dat de nationale potlooddag gelijk valt met de dag van de bipolaire stoornis. Ook het leren schrijven met een potlood was een stapje op weg naar het schrijven met inkt van de minstens 600 kunstzinnige brieven naar zijn broer Theo, welke niet te vergelijken zijn met bovenstaande rijmelarijen op het woord ‘potlood’.